20 Νοεμβρίου 2025

Αφιέρωμα: Οι Οθωμανικές κρήνες του Ναυπλίου

 Οθωμανική κρήνη

Η «Νάπολη της Ανατολής», όπως ονόμασαν το Ναύπλιο οι Ενετοί θαλασσοκράτες, μιλά από μόνη της για το παρελθόν της και για όλους εκείνους που άφησαν το σημάδι τους στην πανέμορφη πόλη της Πελοποννήσου, η οποία υπήρξε η πρώτη πρωτεύουσα της αναγεννώμενης Ελλάδας μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους. 
Περπατώντας τις χαρακτηριστικές «δρομόσκαλες», που ενώνουν την παλιά πόλη με την Ακροναυπλία, ο επισκέπτης μπορεί με μια ματιά να δει τις ''Οθωμανικές Κρήνες ''.Το 1540, ύστερα από τρίχρονη πολιορκία, η πόλη παραδίδεται στους Τούρκους. 
Όπως είναι φυσικό μεγάλο τμήμα του κτηριακού αποθέματος της πόλης καταστράφηκε ή έπαθε μεγάλες ζημιές. Αφού ολοκληρώσουν την κατάληψη της Πελοποννήσου, οι Οθωμανοί διατηρούν τη φυσιογνωμία της πόλης, την οποία όμως εμπλουτίζουν με την κατασκευή νέων δημόσιων οικοδομημάτων, όπως είναι τα σεράγια, τα τζαμιά, τα δημόσια λουτρά (χαμάμ) και οι μεντρεσέδες και έργων κοινής ωφέλεια, όπως η κατασκευή κρηνών σε δρόμους και δημόσιους χώρους σύμφωνα με τις επιταγές του Κορανίου. 
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Οθωμανική κρήνη επί της οδού Σταϊκοπούλου πίσω από το παλαιό Τζαμί της πλατείας Συντάγματος και πρόκειται για ανεξάρτητη εγκατάσταση με μια μαρμάρινη επιγραφή, σε αραβική διάλεκτο η οποία αναφέρει τα εξής: ''Για την αγάπη αυτών που έμειναν στην Karbala, έκτισε αυτήν την κρήνη. 
Πιες για να σβήσεις τη δίψα σου, από τη γούρνα του Προφήτη του Θεού. Μυριάδες ήρθαν εδώ με γνώση, και πρόσφεραν την ημερομηνία, «Πιες δυο γουλιές απ’ το νερό του Kevser, από τον Σεϋντί Αβδουλλάχ»’22 Αρχή του Ραβί Ι, 1180 (πρώτο ήμισυ του Αυγούστου, 1766) .
Άλλες Κρήνες στην πόλη είναι η Κρήνη στους πρόποδες του Παλαμηδιού ,η κρήνη του Μουφτή στην οδό Γ.Ιατρού , η κρήνη του Θησαυροφύλακα προς τον Αγιο Σπυρίδωνα , η βρύση των Δερβίσηδων ,έξω από τη ιστορική Εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα ,η κρήνη της οδού Αλκιβιάδου στην Πρόνοια Ναυπλίου .
Η Κρήνη που βρίσκεται στους πρόποδες του Παλαμηδιού. Ίσως να είναι η βρύση που φαίνεται και στον θρυλικό πίνακα του φον Ές με την «είσοδο του Όθωνος στο Ναύπλιο».
Η Κρήνη του Μουφτή (οδός Γ. Ιατρού) βρίσκεται στο δρομάκι Γ. Ιατρού κάθετο στην Παπανικολάου. Έχει επιγραφή με Αραβικά γράμματα σε Τουρκική γλώσσα
Η κρήνη του Θησαυροφύλακα (οδό Γ. Τερτσέτου) προς άγιο Σπυρίδωνα απέναντι από το "πρώτο Υπουργείο των Στρατιωτικών".
Η βρύση των Δερβίσηδων , βρίσκεται απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα. Είναι το σημείο από το οποίο οι δύο επίορκοι αστυνομικοί, επιτηρητές των Μαυρομιχαλαίων, πυροβόλησαν (για αντιπερισπασμό) τους φρουρούς του Κυβερνήτη ή κατά άλλους τον ίδιο τον Ιωάννη Καποδίστρια. Η επιγραφή της μας πληροφορεί.
Από την κοινότητα των Μπεκτασήδων, ο σύντροφος της ενάτης ομάδας Mahmud Ağa, που είναι άρρωστος από τον έρωτα (του Θείου) και που έχει σφραγισμένη την καρδιά (με τα μυστικά της θρησκείας) , στο δρόμο του Θεού έβαλε το θεμέλιο της ευχάριστης αυτής κρήνης, δημιουργώντας έτσι θεραπευτικές πηγές για τους διψασμένους που η καρδιά τους έχει κουραστεί.
Η βρύση της οδού Αλκιβιάδου , βρίσκεται στην Πρόνοια, επί της οδού Αλκιβιάδου, Σε αυτήν έχουμε ένα περίεργο, Μια επιγραφή ΄΄Ετούτη η βύρση την έκαμε ων ο τίμιος ιερέας της Βαγγελίστρας 1827 Μαΐου 16΄΄.Το περίεργο είναι ότι το 1827 δεν υπήρχε η Βαγγελίστρα στην Πρόνοια. Μοναδική κοντινή εκκλησία στην οποία εκκλησιάζονταν οι Προνοιώτες ήταν οι Άγιοι Πάντες και υπήρχαν τα ερείπια κάποιας εκκλησίας στη θέση της πλατείας Εθνοσυνελεύσεως.