«Το πνεύμα των Χριστουγέννων»

του αρχιμ. Ιακώβου Κανάκη

Συχνά τις γιορτινές ημέρεςμιλούνπολλοίγιατο «πνεύματων Χριστουγέννων». Άραγεμιλούμεόλοι γιατοίδιοπράγμα; Νομίζωπώςόχι! Θεωρώότιαναυτό το«πνεύματωνΧριστουγέννων»είναιμόνο ταδώρα, γενικάοιαγορές, ταοικογενειακάτραπέζια, οισυνεστιάσεις, ηδιασκέδαση, τότεταΧριστούγεννα, ιδίωςστιςμέρεςμας,είναιπολύκαταθλιπτικάγιαπολλούςσυνανθρώπουςμας.Προκαλείταικατάθλιψηγιατίπολλοίδενέχουντηνδυνατότητανααγοράσουν, ναβγουν, ναδιασκεδάσουν. Όμωςτοζήτημαείναιπιοσοβαρόαπόότινομίζουμεγιατίέχεικαιάλληδιάσταση. Καιαυτοίπούδήθενχαίρονταιμεταπαραπάνω, κιαυτοίζουνσέμιαάλλουτύπουστενοχώρια. Δενχαίρονταικαιαυτοίπραγματικά. Φαίνεταικαθαράσταπρόσωπάτουςότιδενχαίρονται, έστωκιανγιαλίγοξεχνιούνται. Είναιόμωςχαράχωρίςδιάρκεια!



Απόταπαραπάνωγίνεταισαφέςότιδενεννοούμεόλοιτοίδιοότανμιλούμεγιατο«χριστουγεννιάτικοπνεύμα», πουουσιαστικάείναικάτιάλλο, ένατελείωςδιαφορετικόκλίμα. Όληαυτήη περίοδοςτουΔωδεκαημέρου (Χριστούγεννα - Πρωτοχρονιά - Θεοφάνεια) όντωςέχεικάτιτοιδιαίτερο. Είναιοχειμώνας, ίσως, καιτοκρύοωςεξωτερικόςπαράγονταςπούωθούντούςανθρώπουςναμαζεύονταιστασπίτιατους, ναέρχονταιπιοκοντάοέναςστονάλλογιαναβρουνζεστασιά. ΕίναιότιηΕκκλησίακαλείταπαιδιάτηςπιο κοντάτης, μέσααπόπερισσότερεςκαι«καινούριες»γιατοευρύτεροεκκλησίασμα, ακολουθίες, όπωςτωνΩρών κ.α.. Είναιτακατανυκτικάτροπάριακαιοιήχοιτωνμελωδιών, φτιαγμένα όλα μεέναντρόποθαυμαστό, θεόπνευστο. Αλλάείναικαιη πλούσιαλαϊκήπαράδοση, τουμητροπολιτικούελλαδικούχώρουμακαιτουαπόδημουελληνισμού, μετακάλαντα, τατραγούδιακαιταποικίλαέθιμα.



Είναι, όμως, καικάτιάλλο. Όληαυτήη περίοδοςτωνεορτώνπαραπέμπεισέκάτιπούείχαμεζήσειστηναθώα, ανέμεληπαιδικήμας ηλικία·Τα Χριστούγενναμαςθυμίζουναυτόπούπρέπειναείμαστε, παιδιά! Θυμόμαστετηναγνότητατωνπαιδικώνμαςχρόνωνκαιτηναναζητούμεκαιπάλι. Προσοχή! ΔενείναιοιγιορτέςτωνΧριστουγέννων«μόνογιαταμικράπαιδιά», γιαναπεράσουνδήθενεκείνακαλά·είναι, όταντολέμεαυτό,σανναβγάζουμεαπόπάνωμαςμιαευθύνηκαιναθέλουμεναξεφύγουμεαπότοκενόμας, λέγοντάςτοαυτό. Πρόκειται για μιαυπεκφυγή,μιαψεύτικηταπεινότητα. Οιγιορτέςαυτέςείναιγιαόλους, καιιδιαιτέρωςγιατούςμεγάλους, καθώςσυνιστούνμιαάριστηαφορμή, μέσααπότουςτρόπουςπούπροτείνει και προτρέπει ηΕκκλησία, ναζήσουναυτοίκαιπάλιωςπαιδιά. Τα Χριστούγεννα είναιακόμακαιγιακάποιουςάλλους, γιάκάποιουςγέροντεςγια παράδειγμα, οιοποίοιδενπρόλαβανναγίνουν«παιδιά», καιέχουνφθάσειαρκετάκοντάστηστιγμήτουθανάτουτους, τότεπούθασυναντήσουντοΧριστό. Οιεορτέςαυτέςμάςπαραπέμπουνσταπαιδικάμαςχρόνιακαιμάςθυμίζουντονπραγματικόπροορισμόμας, όπωςκαιοΚύριοςτον προσδιόρισελέγοντας: «θέλωναγίνετεσανταπαιδιά», εννοώνταςστηνκαθαρότητακαιαγνότητατηςκαρδιάςτους.



Ποιο είναι λοιπόν το πνεύμα των Χριστουγέννων; Είναι ηεορτή αυτή καθαυτή. Είναι ἡ Σάρκωση! Ο Υιός του Θεού γίνεται υιός τουανθρώπου. Ὁ Χριστός γίνεται άνθρωπος. Αυτό είναι το μεγάλο γεγονός πού ζεσταίνει κάθε άνθρωπο, πού «ζεσταίνει» την ανθρωπότητα ολάκερη. Αυτή ηυπερβολική αγάπη τού Θεού για τον άνθρωπο, πού τον κάνει να γίνει «εις εξ ημών», ένας από μας. Αυτή η κίνηση που πετάει την έννοια της θρησκείας μακριά, γιατί η θρησκεία είναι δημιουργία Θεούαπό τον άνθρωπο, ενώεδώέχουμε αποκάλυψη του Θεού στον άνθρωπο. Με αυτή τη Σάρκωση, ανοίγει και πάλι ο κλειστός δρόμος προς τον ουρανό, χτίζεται και πάλι η γέφυρα της επικοινωνίας μας μαζί Του. Και πλέον, εκεί πού θεωρούσαν οι φιλόσοφοι ότι είναι αδύνατο ο Θεός ναενωθεί με τον άνθρωπο -Θεός ανθρώπῳ ουμίγνυται-, τώρα έχουμε νέα πραγματικότητα, αφούο Χριστός με τη Σάρκωσή Του μας επαναφέρει στην προ της πτώσεως κατάσταση, στο πρότερον κάλλος. Πανηγυρίζουμε γιατίοάνθρωπος μπορεί να γίνει Θεός, δίχως όμως το προπατορικό λάθος, δηλαδή χωρίς το Θεό και μακριά Του.Θεώνεται διά του Θεού.



Τα Χριστούγεννα μας αφορούν!Έχουν να πουν κάτι στον καθένα μας. Γεμίζουν την ψυχή τουανθρώπου. Αυτό γίνεται βέβαια σε όσους θελήσουν να κάνουν την καρδιά τους«φάτνη». Όταν οάνθρωπος εντοπίζει τα πάθη του -και τααποτελέσματα αυτών πού είναι τααμαρτήματά του- και ξεκινά την κάθαρση της καρδιάς τουαρχίζει να «βλέπει». Ξεκινάήδη να ζει Χριστούγεννα. Έτσι, μπορεί να ζει Χριστούγεννα το Πάσχα, ή σε μιαάλλη γιορτή, ή σέ οποιαδήποτε ημέρα τού χρόνου. Αυτό δηλώνει το «σήμερον» των τροπαρίων· «σήμερον γεννάται», «σήμερον η Παρθένος τίκτει τον Δεσπότην», «ο ουρανός καιηγη σήμερον προφητικώςευφραινέσθωσαν», «ο ουρανός καιη γη σήμερον ηνώθησαν». Αυτό το «σήμερον» έχει μεγάλη δύναμη· αέναη δυναμική! Όταν γίνει ἡ ένωση τουανθρώπου με το Θεό -και αυτό γίνεται κυρίως με την Θεία Κοινωνία και την προσευχή-, τότε οάνθρωπος ζει Χριστούγεννα κάθε στιγμή· και γενικά, «ζει» πραγματικά.