Το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής και το χρέος της αγάπης
Κάθε χρόνο, λίγο πριν η Εκκλησία γιορτάσει την Πεντηκοστή – τη μεγάλη ημέρα της καθόδου του Αγίου Πνεύματος – μας καλεί να σταθούμε μπροστά στο ιερό Μνημόσυνο για τις ψυχές των κεκοιμημένων.
Το Ψυχοσάββατο αυτό δεν είναι μια τυπική υπενθύμιση του θανάτου, αλλά μια ζωντανή πράξη πίστης και αγάπης. Μια προσευχή που ανεβαίνει από τη γη στον ουρανό, με δάκρυ και με λιβάνι, για όλους εκείνους που έφυγαν από κοντά μας και βρίσκονται τώρα στην αγκαλιά του Θεού.
Η Εκκλησία δεν ξεχνά κανέναν
Το Ψυχοσάββατο είναι αφιερωμένο σε όλους τους κεκοιμημένους από Αδάμ μέχρι σήμερα. Και σ’ εκείνους που δεν έχουν κάποιον να τους μνημονεύσει. Η Εκκλησία, σαν στοργική μάνα, μνημονεύει και τους άγνωστους και τους λησμονημένους.
Κάθε όνομα που αναφέρεται στην Αγία Πρόθεση δεν είναι λέξη ξερή· είναι ψυχή ζωντανή. Ψυχή που αγαπήθηκε, που πόνεσε, που κάποτε προσευχόταν όπως εμείς τώρα.
Και τώρα, εμείς προσευχόμαστε για εκείνους.
Η αγάπη δεν σταματά στον τάφο
Η προσευχή για τους κεκοιμημένους είναι πράξη πίστης αλλά και χρέος αγάπης. Όπως ζητάμε από τον Θεό να ελεήσει εμάς, έτσι και για τους κεκοιμημένους ζητάμε ανάπαυση, ειρήνη.
Τα μνημόσυνα, τα κόλλυβα, τα κεριά και οι ελεημοσύνες που προσφέρουμε «υπέρ αναπαύσεως» δεν είναι τυπικά. Είναι γεμάτα χάρη. Όπως λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, αυτά βοηθούν πραγματικά τις ψυχές. Είναι δροσιά στην έρημο της προσδοκίας τους.
Γιατί και οι ψυχές μας περιμένουν...
Κάθε Ψυχοσάββατο είναι και μια υπενθύμιση της δικής μας πορείας. Κι εμείς μια μέρα θα βρεθούμε σ’ αυτή την κατάσταση. Και τότε θα ελπίζουμε κάποιος να μας μνημονεύει, να ανάψει για εμάς ένα κερί, να πει για εμάς μια ευχή:
> «Μνήσθητι, Κύριε, του δούλου Σου...»
Τι μπορούμε να κάνουμε με πίστη και ταπείνωση:
Να συμμετέχουμε στη Θεία Λειτουργία και στο μνημόσυνο του Ψυχοσάββατου.
Να φέρουμε κόλλυβα, αν μπορούμε και να δώσουμε τα ονόματα των κεκοιμημένων μας.
Να προσευχηθούμε στο σπίτι με απλά λόγια καρδιάς:
«Ανάπαυσον, Κύριε, τις ψυχές των δούλων Σου...»
Να κάνουμε μια ελεημοσύνη στο όνομά τους.
Να τους θυμόμαστε. Γιατί η λησμονιά σκοτώνει δεύτερη φορά.
Η Ανάσταση φωτίζει τη μνήμη
Στην Εκκλησία, ο θάνατος δεν έχει τον τελευταίο λόγο. Το Ψυχοσάββατο δεν είναι σκοτεινή ημέρα. Είναι φωτισμένη από την ελπίδα της Ανάστασης. Το φως του Χριστού αγκαλιάζει και τους ζωντανούς και τους κεκοιμημένους.
Όλοι μαζί είμαστε ένα σώμα, ενωμένο στη χάρη, στο μυστήριο και στην προσδοκία της αιώνιας ζωής.
Ας μη ξεχνάμε, λοιπόν. Ας μην αφήνουμε τις ψυχές των κεκοιμημένων μόνες. Ας θυμόμαστε, με ταπείνωση και ευγνωμοσύνη, πως κάθε φορά που προσευχόμαστε για εκείνους, ο ουρανός ανοίγει και η αγάπη συνεχίζεται.
«Αιωνία τους η μνήμη» – γιατί η μνήμη στην Εκκλησία είναι ζωή, δεν είναι θάνατος.
