Συναντήσαμε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Άρτης κ.κ. Καλλίνικο στα γραφεία της Ιεράς Μητροπόλεως Άρτης, όπου μας παραχώρησε μια πραγματικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη. Ο ίδιος χαμογελαστός και πάντα φιλόξενος μας άνοιξε την πόρτα του γραφείου του, έτοιμος να απαντήσει με ευθύτητα και ειλικρίνεια σε όλες τις ερωτήσεις μας. Πράος και ταπεινός στην ψυχή, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Άρτης κ.κ. Καλλίνικος ως σωστός και γεμάτος αγάπη για το ποίμνιό του ποιμένας μας δείχνει την οδό της καλοσύνης και της συγχώρεσης ως απάντηση στις μικρότητες. Η πνευματικότητα και η σοφία που απορρέουν από τα γεμάτα αγάπη και καλοσύνη λόγια του δείχνουν στους πιστούς το δρόμο προς την απόκτηση των ουράνιων αγαθών, προς τη σωτηρία της ψυχής τους, μιας που η ενασχόληση με άλλα θέματα, θέματα που κάποιοι χαρακτηρίζουν «εκκλησιαστικά» ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι, δεν πρέπει να ταλανίζουν τους πιστούς, αφού η εκκλησία είναι οδός για τη σωτηρία των ανθρώπων.
Σεβασμιώτατε, ο Θεός σάς έφερε στον τόπο μας, έναν τόπο που από την πρώτη στιγμή της ενθρόνισής σας αγαπήσατε και υποσχεθήκατε να υπηρετήσετε έχοντας ως οδηγό στο έργο σας τον Παντοδύναμο, μιας που ήταν βούλησή Του να αναλάβετε καθήκοντα Μητροπολίτου Άρτης. Ποια είναι σήμερα τα συναισθήματά σας για την Άρτα και τους κατοίκους της;
«Αγαπάω πολύ τους Αρτινούς και νιώθω ευπρόσδεκτος εδώ, από την πρώτη στιγμή ένιωσα. Επιθυμώ μέσω του έργου της εκκλησίας να βοηθήσω το λαό του Θεού για τη σωτηρία της ψυχής του, και φυσικά δεν αφήνω τον εαυτό μου απ’έξω, αλλά αντιθέτως θεωρώ ότι το μεγαλύτερο βάρος πέφτει σε μένα ώστε να αποτελώ παράδειγμα για το ποίμνιό μου. Μέσα από την ταπείνωση, την υπομονή, την ανοχή, την αγάπη και την καλοσύνη επιθυμώ να ωριμάσω και να αναπτυχθώ εγώ ως άνθρωπος δείχνοντας την οδό της σωτηρίας με το παράδειγμά μου και στους πιστούς της εκκλησίας μας. Θεωρώ ότι θα είναι επίτευγμά μου ως Μητροπολίτης αν κατορθώσω να βγάλω από τους ανθρώπους οποιαδήποτε αδυναμία και να τους εμφυτεύσω αυτό που λέει το Ευαγγέλιο «Μακάριοι οι ειρηνοποιοί ότι αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται». Μέσα στο σώμα της εκκλησίας πρέπει να ειρηνεύουμε εκεί που βλέπουμε ότι για τον άλφα ή βήτα λόγο υπάρχει μία διάσταση».
Δράττομαι της ευκαιρίας από τη λέξη «διάσταση» να σας ρωτήσω: πιστεύετε ότι είναι ορθό και πρέπον για τους πιστούς να ασχολούνται με θέματα γραφειοκρατικά θα έλεγα, που αφορούν τη διοίκηση της Εκκλησίας αλλά δεν αφορούν πνευματικά ζητήματα, θέματα που αποσπούν τους πιστούς από την αναζήτηση των πνευματικών αγαθών;
«Μέσα σε μια τοπική εκκλησία, το πρωτεύον είναι τα πνευματικά θέματα, πώς θα γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι και θα σώσουμε την ψυχή μας, κι όχι ποιος είναι πρόεδρος ενός εκκλησιαστικού συμβουλίου, ποιος γραμματέας και ποια μέλη. Οι κληρικοί δεν είμαστε μάνατζερ επιχείρησης για να μονοπωλεί το ενδιαφέρον μας ποιος θα διαχειρίζεται την περιουσία της εκκλησίας, εμάς ο ρόλος μας είναι άλλος: είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε το σώμα της εκκλησίας πάνω στα πνευματικά θέματα. Όλα τα άλλα θέματα είναι απλώς διοικητικά, που πρέπει να γίνουν για να υπάρχει μια οργάνωση, η οποία όμως οργάνωση δεν έχει να κάνει με το πρωτεύον έργο της εκκλησίας που προσφέρουμε ως λειτουργοί του Θεού στο λαό Του. Δεν είναι πρέπον να ευτελίζουμε την αξία της Εκκλησίας και να ρίχνουμε χαμηλά την αξία του Ευαγγελίου προβάλλοντας διαχειριστικά, διοικητικά θέματα, αλίμονο αν αφιερωθήκαμε ψυχή και σώματι στο Θεό για να γίνουμε μάνατζερ σε αυτό που ονομάζεται «εκκλησία». Η εκκλησία δεν είναι επιχείρηση. Δεν πρέπει να προβάλουμε ως θέματα εκκλησιαστικά, θέματα που δεν είναι εκκλησιαστικά αλλά διαχειριστικά και δεν αφορούν το ποίμνιο».
Σεβασμιώτατε, εξηγήστε μας παρακαλώ πώς διοικούνται οι ενορίες, διότι σωστά εσείς τονίσατε ότι τα μη πνευματικά θέματα δεν πρέπει να μονοπωλούν το ενδιαφέρον των πιστών, όμως όταν αυτά γίνονται αιτία διαστάσεως αυτών, τότε η αποκατάσταση της αλήθειας κρίνεται απαραίτητη και αναγκαία θα έλεγα.
«Οι ενορίες διοικούνται βάσει νόμων του κράτους και βάσει ιερών κανόνων. Οι ιεροί κανόνες της εκκλησίας αποτελούν το λεγόμενο εκκλησιαστικό ήθος. Καμιά φορά πράγματα που είναι νόμιμα μπορεί να μην είναι σύμφωνα με το ήθος. Όμως, ό,τι είναι σύμφωνο με τους ιερούς κανόνες της εκκλησίας είναι (μόνο αυτό είναι) εκκλησιαστικά ηθικό. Κάθε ενορία είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Κάθε Μητρόπολη έχει το νομικό πρόσωπο της μητροπόλεως, που είναι ανεξάρτητο νομικό πρόσωπο και διοικείται από τον εκάστοτε μητροπολίτη και το μητροπολιτικό συμβούλιο. Υπάρχουν και τα νομικά πρόσωπα της κάθε ενορίας που διοικούνται από τον εκάστοτε πρόεδρο μαζί με τα μέλη του εκκλησιαστικού συμβουλίου, τα οποία διορίζονται από το μητροπολιτικό συμβούλιο, κατόπιν προτάσεως του εφημερίου προς το μητροπολιτικό συμβούλιο. Ως πρόεδρος της κάθε ενορίας, ως πρόεδρος του εκκλησιαστικού συμβουλίου κάθε ενορίας -βάσει του καταστατικού χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο οποίος είναι νόμος του κράτους- διορίζεται με απόφαση του μητροπολίτη ο εφημέριος (αν είναι ένας) ή (αν είναι παραπάνω) ο έχων τα πλείονα τυπικά προσόντα. Για παράδειγμα, στην ενορία της Αγίας Θεοδώρας, το τελευταίο διάστημα έγιναν κάποιες διοικητικές αλλαγές, οι οποίες δεν επηρεάζουν σε τίποτα την εύρυθμη λειτουργία της ενορίας. Συγκεκριμένα, η Αγία Θεοδώρα έχει δύο οργανικές θέσεις, όμως έως τώρα καλυπτόταν μόνο η μία. Στον Άγιο Γεώργιο ήταν τρεις εφημέριοι και έκανα μετάθεση στον έναν στην Αγία Θεοδώρα, διότι έκρινα ότι πρέπει να δώσουμε έμφαση και στην ενορία της Αγίας Θεοδώρας και να αναδείξουμε περισσότερο το ναό της. Η Αγία Θεοδώρα είναι ένα προσκύνημα με πολλές ανάγκες, με πολλές βαφτίσεις και λειτουργία κάθε μέρα. Τώρα υπάρχουν εκεί δύο συνεφημέριοι και μάλιστα τοποθέτησα εκεί και διάκονο. Θέλησα να ενισχύσω την ενορία της Αγίας Θεοδώρας και γι’ αυτό μετέφερα και διάκονο εκεί, ήταν σε άλλη ενορία και τον μετέφερα εκεί για να την ενισχύσω. Να γίνει η Αγία Θεοδώρα επίκεντρο προσκυνηματικών περιηγήσεων στην Άρτα, να γίνονται περισσότερες παρακλήσεις, να μένει περισσότερο χρονικό διάστημα ανοιχτή η εκκλησία, ακόμη και το μεσημέρι. Το ποιος θα είναι πρόεδρος του κάθε εκκλησιαστικού συμβουλίου είναι ένα θέμα που έχει να κάνει με το καθαρά διοικητικό- διαχειριστικό του ναού, δεν έχει να κάνει με τα πνευματικά θέματα. Τώρα υπάρχουν δύο συνεφημέριοι, από τους οποίους ο νέος έχει πλείονα τυπικά προσόντα (μεταπτυχιακό). Οι γνώσεις του νέου εφημέριου μαζί με την εμπειρία του παλαιού συνεφημέριού του θα αποτελέσουν εφαλτήριο για πνευματική ανάπτυξη της ενορίας. Με γνώμονα την αρχιερατική μου συνείδηση, το πνευματικό συμφέρον της εκκλησίας και το υπηρεσιακό καθήκον έκανα το καλύτερο για την ενορία. Ερχόμενος εδώ στην Άρτα, έφερα μόνο τον εαυτό μου, κανέναν συνεργάτη μου, ούτε συγγενή, ούτε φίλο, όλοι οι κληρικοί με τους οποίους συνεργάζομαι είναι ντόπιοι και είναι αγαθή κληρονομιά του προκατόχου μου. Είμαι τρία χρόνια στην Άρτα και έχω κάνει μόνο τρεις χειροτονίες, όλοι οι συνεργάτες μου είναι συνεργάτες της Μητροπόλεως Άρτης από τον καιρό του προκατόχου μου και τον ευχαριστώ γι’ αυτό. Ο Θεός με έφερε εδώ και προσπαθώ να εκπληρώσω τα καθήκοντά μου με τον καλύτερο δυνατό τρόπο προς όφελος του λαού του Θεού».
Σεβασμιώτατε, πολλές συζητήσεις γίνονται τον τελευταίο καιρό για την ανάδειξη της Άρτας σε θρησκευτικό προορισμό. Πιστεύετε ότι έχουν γίνει επαρκείς προσπάθειες για αυτό; Ποια είναι η δική σας άποψη πάνω στο θέμα;
«Υπάρχουν πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν ακόμη ώστε να καταστεί η Άρτα θρησκευτικός προορισμός. Έχω διαπιστώσει ότι έρχονται επισκέπτες στην Άρτα, όμως δεν έχουν προορισμό την πόλη μας, απλά περνάνε κι από δω. Θεωρώ ότι τα τελευταία δύο χρόνια έχει ξεκινήσει πιο έντονη η προσπάθεια τουριστικής προβολής της πόλης μας, με το άνοιγμα της Ιόνιας Οδού. Η ευκολία του δρόμου πιστεύω θα φέρει και τη ζήτηση. Η Άρτα δεν έχει πολλά θρησκευτικά προσκυνήματα. Για την ακρίβεια αυτά είναι η Αγία Θεοδώρα, ο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός, ο Άγιος Παρθένιος (όπου όμως έχουμε προβλήματα με το δρόμο εκεί αφού δεν υπάρχει πρόσβαση) και τα μοναστήρια μας. Είναι λάθος να μπερδεύουμε τον αρχαιολογικό τουρισμό με το θρησκευτικό τουρισμό. Η Παναγία η Παρηγορήτισσα αποτελεί αρχαιολογικό μνημείο, όχι όμως θρησκευτικό προσκύνημα. Διότι εκεί λειτουργούμε κατόπιν συνεννοήσεως με την Αρχαιολογική Υπηρεσία λίγες φορές το χρόνο. Τα θρησκευτικά προσκυνήματα προσελκύουν τους πιστούς, όπως ο Τάφος του Αγίου Παισίου, δεν έχει κάποια αρχαιολογική αξία, όμως συγκεντρώνει εκατοντάδες πιστών κάθε εβδομάδα που θα παρακολουθήσουν τις λειτουργίες, τις παρακλήσεις στον Άγιο, θα πάνε εκεί να προσευχηθούν. Το ότι έχουμε πολλά μνημεία της βυζαντινής περιόδου στην Άρτα, δεν αποτελεί από μόνο του λόγο για ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού. Το ότι έχουμε πολλά βυζαντινά εκκλησάκια όπως ο Άγιος Βασίλειος, δεν σημαίνει ότι απαραίτητα έχουμε θρησκευτικό τουρισμό. Ο δρόμος φέρνει τον τουρισμό και τα τελευταία δύο χρόνια έχει αυξηθεί γενικότερα η τουριστική κίνηση. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, να πούμε και το ευχάριστο ότι τον ερχόμενο Νοέμβριο θα πραγματοποιηθεί στην Άρτα το Πανελλήνιο συνέδριο Προσκυνηματικού Τουρισμού της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, 8-9-10 Νοεμβρίου. Το συνέδριο γίνεται υπό την αιγίδα της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος και είναι το τέταρτο που πραγματοποιείται στη σειρά, κάθε χρόνο σε άλλη πόλη, σε διαφορετική Μητρόπολη φιλοξενίας. Το πρώτο έγινε στη Ζάκυνθο, το δεύτερο στην Κατερίνη και το τρίτο στον Πύργο. Καλούνται εκπρόσωποι από όλες τις Μητροπόλεις της Ελλάδος, όχι μόνο από τις Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος, αλλά από παλαιές χώρες που λέμε εμείς, δηλαδή μέχρι την Άρτα, από νέες χώρες δηλαδή από την Άρτα και πάνω, από την Κρήτη, την Κύπρο, τα Δωδεκάνησα, την Πατριαρχία. Την έναρξη πιθανότατα θα την κάνει ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος και ήδη μας είπαν από το γραφείο θρησκευτικών περιηγήσεων της Εκκλησίας της Ελλάδος της Ιεράς Συνόδου ότι θα υπάρξουν εκπρόσωποι τύπου από τη Ρωσία. Έγκειται τώρα λοιπόν στους τοπικούς φορείς (Δήμος, Περιφέρεια) εάν η διοργάνωση θα έχει το αποτέλεσμα που επιθυμούμε να έχει, την σωστή απήχηση, διότι εάν οι εκπρόσωποι των Μητροπόλεων περάσουν καλά στην πόλη μας μέσω της διαμονής, των μετακινήσεων, της γενικότερης φιλοξενίας, τότε θα μεταδώσουν τα καλά νέα και σε άλλους. Θα επισκεφτούμε και τη Μητρόπολη Πρεβέζης και των Ιωαννίνων. Το ζητούμενο είναι αυτοί που θα φύγουν από εδώ να γίνουν διαφημιστές, διότι ο θρησκευτικός τουρισμός αφορά κυρίως τους κληρικούς που θα πάρουν την ενορία τους και θα επισκεφτούν μια νέα Μητρόπολη και πόλη. Έτσι, θα διοργανώνονται προσκυνηματικές εκδρομές και θα αυξηθεί ο θρησκευτικός τουρισμός».
Ας επιστρέψουμε στα πνευματικά θέματα. Δυστυχώς ζούμε σε μια εποχή όπου η κακία και η μικρότητα περισσεύει… Ως ποιμενάρχης, πώς συμβουλεύετε τους πιστούς να αγωνίζονται στο δρόμο της αρετής και της καλοσύνης;
«Να αγωνίζονται όπως αγωνίστηκε ο Χριστός, με υπομονή και ταπείνωση ενάντια σε κάθε κακία, σε κάθε μικρότητα. Αυτός που προσπαθεί να σπείρει έριδες μέσα σε ένα εκκλησιαστικό σώμα, είτε είναι μια Μητρόπολη, είτε μια ενορία ή ακόμη ένα σπιτικό, μια οικογένεια, θυμίζω αυτό που γράφει μέσα η Αγία Γραφή «σκληρόν προς κέντρα λακτίζειν» (κλωτσάς επάνω σε καρφιά με γυμνό πόδι), είναι πολύ κακό να κλωτσάς τα καρφιά, γιατί στο τέλος δεν κινδυνεύουν τα καρφιά, αλλά κινδυνεύουν τα πόδια που κλωτσούν τα καρφιά. Είμαστε άνθρωποι, κάνουμε λάθη και εκείνο που μας κάνει Ανθρώπους με Α κεφαλαίο είναι να αναγνωρίζουμε τα λάθη μας, να τα αποδεχόμαστε και να τα διορθώνουμε. Ο άνθρωπος που δεν αποδέχεται τα λάθη του και δεν τα διορθώνει, τότε γίνεται άνθρωπος με α μικρό και κινδυνεύει να γίνει και απάνθρωπος, διότι αντί να ασχοληθεί με τα δικά του λάθη, ασχολείται με των άλλων γύρω του και έτσι δεν ωριμάζει ως άνθρωπος. Μέσα στην Εκκλησία, αυτό που κάνουμε είναι να ωριμάζουμε πνευματικά. Η πνευματική ωρίμανση όμως σημαίνει αυτοέλεγχο, να δούμε σε τί φταίξαμε εμείς οι ίδιοι. Ο Χριστός ήρθε να πάρει στις πλάτες του τις αμαρτίες μας, δεν ήρθε να κρίνει τον κόσμο, αλλά να μας σώσει. Γι’ αυτό, όταν ακούμε μικρότητες για κάποιον, αντί να σπεύδουμε να τον κατηγορήσουμε κι εμείς, καλό είναι να σιωπούμε, να κοιτάμε τα δικά μας λάθη και ας ακούμε και την άλλη άποψη, αντί να είμαστε έτοιμοι να ρίξουμε κι εμείς πυρωμένα βέλη».
Κλείνοντας τη συνέντευξη αυτή, θα θέλαμε να στείλετε ένα μήνυμα προς το ποίμνιό σας.
«Είμαστε πάντα στην υπηρεσία του λαού του Θεού, κάνουμε ό,τι μπορούμε και για τα βιοτικά (με τις κοινωνικές δομές που έχουμε: την τράπεζα τροφίμων, το φιλόπτωχο ταμείο, τα κληροδοτήματα όπως είναι το γηροκομείο), όμως όπως λέει το Ευαγγέλιο να ζητούμε πρώτα τη Βασιλεία του Θεού και για όλα τα άλλα θα προνοήσει ο Θεός. Η βασική προσφορά της Εκκλησίας είναι το γιατί ερχόμαστε σε αυτόν τον κόσμο και πού πηγαίνουμε μετά το θάνατό μας. Θυμάμαι ένα περιστατικό που μια μητέρα, μια χαροκαμένη μητέρα μου είχε πει «Πατέρα Καλλίνικε, ας ζούσε το παιδί μου κι ας κοιμόμουν και σε βαρέλι». Εκεί λοιπόν, έρχεται η Εκκλησία. Η Εκκλησία δίνει την απάντηση στο ερώτημα του θανάτου: την πίστη στη μετά θάνατον ζωή. Ο θάνατος παραμένει το τραγικότερο συμβάν στη ζωή του ανθρώπου, γι’ αυτό και η Ανάσταση και η νίκη κατά του θανάτου είναι το μόνο κήρυγμα της Εκκλησίας».
Μαχητής Αρτας
.webp)
